KEÇİBORLU 

DOĞAL YAPI:

 Keçiborlu ilçesi, doğusunda Isparta Merkez ilçe, batısında Afyon ilinin Dinar, Dazkırı, Başmakçı ilçeleri, kuzeyinde Uluborlu ilçesi, güneyinde Burdur ili ve Burdur Gölü ile komşudur. Yüzölçümü 565 kilometrekaredir. İlçedeki dağlar Batı Toros Dağlarının kuzey uzantılarıdır. En yüksek zirvesi 1890 metre ile Akdağ'dır. Göktepe, Gözlektepe, Kemek Tepe ilçeyi çevreler. Güney ve doğu tarafından bulunan Kılıç, Senir, Gümüşgün düzlükleri ilçenin önemli ovalarıdır. Keçiborlu ilçesi doğal bitki örtüsü yönünden zengin değildir. Kış yağışları ile oluşan ve yazın kuruyan küçük derelerden başka akarsuyu yoktur. Burdur Gölü'nün 22 kilometrelik kıyı şeridi Keçiborlu ilçesi sınırları içerisinde kalmaktadır. Kara iklimine sahip olup, yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlı geçmektedir. Yağışlar kış ve bahar aylarında yoğun olup, yıllık yağış ortalaması metrekareye 615 milimetredir.

TARİH:

Keçiborlu ilçesinin tarihi gelişimi Isparta ilçe merkeziyle benzerlik göstermektedir. Baris şehir devletine bağlı olarak görülmektedir. Keçiborlu, tarih boyunca Eudoxiopolis, Keçik-Borlu, Kiçi-Borlu isimleriyle anılmıştır. Keçiborlu'nun 1478-1501 tahrir kayıtlarında nahiye, 1522 ve 1568 tarihlerinde kaza, Katip Çelebi'nin "Cihannüma" sında ise kaza olarak yer aldığı görülmektedir. Hitit, İyon, Lidya, Pers, Hellen, Roma, Bizans medeniyetlerini yaşadıktan sonra çevresi ile birlikte 1204 yılında Sultan Kılıçarslan tarafından Anadolu Selçuklu devletinin egemenliğine girmiştir. Daha sonra Hamitoğulları Beyliğinde Uluborlu ve Gönen'e bağlı bir kasaba olarak varlığını sürdürmüştür. Merkezi ilk önce Uluborlu olan beyliğin bünyesinde olan Keçiborlu nahiyesi Hamitoğlu İlyas Bey zamanında Gönen'e bağlanmıştır. Bu durum Gönen Kadısı İsa bin Hamza tarafından 1472 tarihinde Keçiborlu'da bulunan Şeyh Şikem zaviyesine Agros Müderrisinin onayıyla verilmiş Vakfiye senedinden anlaşılmaktadır. Osmanlı Devleti zamanında tutulan kayıtlara göre bölgede bazı köylerin boşaldığı görülmektedir. 17 parça yerleşim yeri görülürken bunlardan Kılıç ve Senir civarında Burunköy, Fari, Yağıbasan ve Danişment isimlerine daha sonraki kayıtlarda rastlanmamıştır. Yok olan Danişment ve Yağıbasan köylerinin bu civarda 1472-1567 tarihleri arasında hüküm süren Gazi Muhammed bin Danişment ve oğlu Yağıbasan Nizamettin zamanında kurulduğu isimlerini kurucularından aldıkları sanılmaktadır. Yağıbasan ismindeki "Yağı" düşman anlamına gelmektedir. Yağıbasan Köyü harabelerinde önemli mermer taşlar ve sütunlar görülmesi Aydoğmuş ve Eber'de de Selçuklu ve Osmanlı devirlerine ait tarihi eserler ve kayıtların bulunması önemli birer yerleşim merkezi olduklarını göstermektedir. Aydoğmuş isminin bir Türk Komutanına izafeten veya Ramazan ve Bayramlarda ayın en iyi gözlendiği yer anlamına verildiği sanılmaktadır. Kılıç Kasabası harap olan Yağıbasan köyünün yakınındadır. Bölgenin fatihi Selçuklu Sultanı I-II. Kılıçarslan'ın adını taşır. Keçiborlu adının, bölgenin küçük tepeciklerinden oluşmasına izafeten kiçi (küçük) Bor (taş) kelimelerinden oluştuğu sanılmaktadır.

KÜLTÜR VARLIKLARI

FARİ (BARİS)

Kılıç kasabasının kuzeyinde bulunan şehir bugün toprak altındadır. Bazı araştırmacılar Baris'in burada olduğunu ileri sürmektedirler. Toprak üzerinde herhangi bir kalıntı yoktur. Şehrin mimarisine ait olduğu sanılan bazı taş bloklar kasabanın çeşitli yerlerinde bulunmaktadır.

KILIÇ HÖYÜK

Kılıç Kasabasının 2 kilometre doğusundadır. 150x200 metre boyutlarında, 7 metre yüksekliktedir. Tunç Çağı keramikleri vardır.

KEÇİBORLU HÖYÜK

Keçiborlu-Isparta karayolunun dörtyol mevkiinde kavşağın 1 kilometre kuzeydoğusundadır. 5 metre yükseklikte olup, Eski Tunç çağı yerleşimi vardır. Ayrıca, ilçenin Güneykent Kasabasında Kalburcu mevkiinde bir kale kalıntısı vardır. Kınık mevkiinde de bazı bina temel kalıntıları vardır. Kalburcu mevkiinde 17.yüzyılda 16 hanelik bir köy olduğu da bilinmektedir.

İDARİ YAPI VE NÜFUS

Keçiborlu'da 1907 yılında belediye teşkilatı kurulmuştur. 1948 yılında da ilçe statüsüne geçmiştir. İlçeye bağlı belde olarak 4 kasaba ve 12 köy bulunmaktadır. İlçeye bağlı kasabalar; Aydoğmuş, Güneykent, Kılıç ve Senir; Köyler Ardıçlı, Çukurören, Gülköy, Gümüşgün, Kavak, Kaplanlı, Yeşilyurt, Kozluca, Kuyucak, Özbahçe, Saracık ve Yenitepe köyüdür. Keçiborlu'nun 1568 tarihinde Cami, Yeni Çeşme, Yukarı Karbansaray, Akoğlu, Ermenekli ve Yenice olmak üzere yedi mahalleye dağıldığı görülmektedir. İlçe merkezinde 8 mahalle bulunmaktadır. Bunlar; Aşağı, Cumhuriyet, Hasanbey, Kaya, Orta, Tuzla, Yenice ve Yukarı mahalledir.

MAHALLİ İDARELER

Keçiborlu ilçesinde biri ilçe merkezi dördü kasaba, olmak üzere 5 belediye teşkilatı vardır.

KEÇİBORLU BELEDİYESİ

Keçiborlu Belediye Teşkilatı 1907 yılında kurulmuştur. Keçiborlu Belediyesinin yasal gelirler dışında soğuk hava deposu, mezbahane ve ekmek fırını ile sağladığı gelirleri vardır. İlçe belediyesine ait 2 adet toplam 800 tonluk soğuk hava deposu vardır. Modern Ekmek Fırını ise 1995 yılının ilk aylarında üretime başlamıştır. Ayrıca Belediyeye ait gayrimenkullar ve yeterli kapasitede araç parkı vardır.

AYDOĞMUŞ BELEDİYESİ

Aydoğmuş 1974 yılında belediyelik oldu. Belediyenin yasal gelirleri dışında bir de Akaryakıt istasyonu vardır.

KILIÇ BELEDİYESİ

Kılıç Belediyesi 1954 yılında kurulmuştur. Kılıç Belediyesi'nin yasal gelirleri dışında çeşitli işletmeleri vardır. Belediyeye ait gayri menkullerin kira, Kum ocağı işletme, Soğuk Hava Deposu, Fidanlık, Otobüs işletmesi gelirleri vardır.

SENİR BELEDİYESİ

Senir belediyesi 1974 yılında kurulmuştur. Yasal gelirleri dışındaSoğuk Hava Deposu ve Otobüs İşletmesi gelirleri vardır.

GÜNEYKENT BELEDİYESİ

Güneykent 1954 yılında belediyelik olmuştur. Yasal gelirleri dışında Otobüs ve kamyon işletmesi geliri vardır.

EĞİTİM KÜLTÜR

İlçede eğitim-öğretim günümüz anlayışıyla 1920'de açılan Keçiborlu ilkokuluyla başlamıştır. 1952 yılında ortaokul, 1969 yılında lise açılmıştır. Keçiborlu ilçesinde, 17 ilkokul, 6 ilköğretim okulu ve 1 ortaokulda ilköğretim eğitim ve öğretimi yapılmaktadır. İlkokulların 2'si ilçe merkezinde 15'i köy ve kasabalardadır. İlköğretim okullarının 3'ü ilçe merkezinde diğer üçü ise Aydoğmuş, Güneykent, Senir kasabalarındadır. Tek bağımsız ortaokul Kılıç Kasabasında bulunmaktadır. Keçiborlu ilçesinde 2130 ilköğretim öğrencisi bulunmakta, 24 okulda; 163 öğretmen, 5 memur, 23 hizmetli görev yapmaktadır. Keçiborlu ilçe merkezinde 4 lise vardır. Bunlar; Genel Lise, Anadolu Lisesi, İmam Hatip Lisesi, Anadolu İmam Hatip Lisesidir. Bağlı yerleşim birimlerinden sadece Senir Kasabasında Lise vardır. Keçiborlu ilçesinde 1036 öğrenci lise öğrenimi görmektedir. 5 okulda, 76 öğretmen, 6 memur, 15 hizmetli görev yapmaktadır. İlçede Pratik Kız Sanat Okulu ile Halk Eğitim Merkezi de bulunmaktadır. İlçeye açılması planlanan Çok Programlı Lise ve Kız Meslek Lisesi inşaatları devam etmektedir.

SAĞLIK HİZMETLERİ:

İlçede Sağlık Grup Başkanlığına bağlı, Merkez Sağlık Ocağı, Sağlık Merkezi Tabipliği, Ana Çocuk Sağlığı Aile Planlaması Tabipliği, Diş Sağlığı Tabipliği sağlık hizmeti vermektedir. İlçeye bağlı Aydoğmuş, Kılıç, Senir ve Güneykent Kasabalarında Sağlık Ocağı ve Ambulans bulunmaktadır. Ayrıca Gümüşgün ve Gölbaşı köylerinde Sağlık Evi vardır. İlçe merkezinde bir adet SSK Sağlık İstasyonu bulunmakta olup, SSK işçi ve emeklilerine hizmet vermektedir. E-24 Karayolu üzerinde bulunan ilçede çok sayıda trafik kazası olmaktadır. Bu sebeple Trafik Hastahanesi kurulması için girişimler devam etmektedir.,

ULAŞIM:

Keçiborlu, tüm yolların kavşak noktasında bulunmaktadır. Ankara-İstanbul-İzmir Demiryolu ilçeden geçmektedir. Ankara ve İstanbul yollarının birleştiği noktada olması ulaşım kolaylığı sağlamaktadır. Keçiborlu'nun Isparta ili merkezine uzaklığı 40 kilometredir.

EKONOMİK DURUM:

Keçiborlu ekonomisi sanayi başta olmak üzere tarım, hayvancılık, el sanat ve ticaretten oluşmaktadır. Kükürt Madeni Keçiborlu'nun yıllarca ekonomik kaderini çizen bir etkendir. Tarım da gülcülük, el sanatlarında halıcılık Keçiborlu denince ilk akla gelen gelir kaynaklarıdır. Geçtiğimiz yıllarda madencilik alanında ülkedeki tek tesis olan Etibank Keçiborlu Kükürt Fabrikası en büyük işçi istihdamını yapmakta idi. Ancak bir KİT kuruluşu olan bu tesis maden rezervinin azalması ve maliyetlerin dünya fiyatlarının bir kaç misli üzerine çıkmasıyla 1994 yılında Hükümetimizce kapatma kararı alınmış ve tasfiyesine 1994 yılı ikinci yarısından sonra başlanmıştır. 1993'te 612 kişi istihdam eden müessesede 31.12.1994 tarihi itibari ile 56 işçi ve 34 sözleşmeli memur olmak üzere toplam doksan kişi kalmıştır. Müessesenin adı 01.01.1995 tarihinden itibaren Keçiborlu Maden Müdürlüğü olarak değiştirilmiştir İlçe nüfusunun %60'ı geçimini tarım ve hayvancılıktan temin etmektedir. Tarımla uğraşan aile sayısı 250'dir. İlçenin ekilebilir tarım alanı 174.500 dekar olup, bunun 21.000 dekarı sulanabilir durumdadır. 153.500 dekar alanda ise kuru tarım yapılmaktadır. Sulu tarım alanlarında başta meyve üretimi 9470 dekar olup, toplam üretim miktarı 9976 ton ve parasal değer itibari ile 43 milyar TL'dir. (Başta elmacılık, kiraz, kayısı, vişne, ayva, erik) Sebzecilik ise tarla sebzeciliği olarak (Domates, biber, patlıcan, soğan, kabak, fasulye, bamya, salatalık, ıspanak ve marul) üretilmekte olup, 3970 dekardan toplam 8305 ton ürün elde edilmektedir. Parasal değeri ise 81 milyar TL'dir. Bağ ve gül çiçeği sahası 21.000 dekar olup, 7718 ton üretim ve parasal değeri 73 milyar TL'dir. Tarım ürünlerinden 1994 yılı içinde elde edilen toplam gelir 255 milyar TL'dir. Keçiborlu merkezinde inşa edilen göletten sağlanan su ile çiftçinin refah düzeyi artmaktadır. İlçe çiftçilerinin zirai makineleşme oranı % 30'dur. Hayvancılık ilçe halkının önemli gelir kaynaklarından biridir. Şu anda 7382 baş sığır 8600 adet koyun, 37.170 kıl keçisi ve kanatlı olarak 250000 civarında hayvan bulunmaktadır. Yıllar itibari kanatlı, küçükbaş ve besi sığırcılığında azalma olurken süt sığırcılığında artış olmuştur. Özellikle süt ve besi sığırcılığında kültür ırkı hayvanlar mevcuttur.

TURİZM:

Keçiborlu ilçesi ile ilgili tarih öncesi ve tarih çağlarına ait bilgiler incelemeler günümüzde tam olarak açıklığa kavuşmuş değildir. Buna rağmen Keçiborlu Pisidia yöresinin yerleşme tarihi öncesinde mezolitik çağda Gümüşgün yakınlarında Penefe M. Liusi'in, Şevket Aziz Kansu'nun yaptığı kazılarda ele geçen buluntular o çağlarda bu bölgede yaşandığını doğrulamaktadır. Keçiborlu adına söylentiden ileri yazılı belgelere dayanan sağlıklı bir bilgi bulunmamaktadır. Günümüzdeki Keçiborlu ilçesinde korunmakta olan Keçiborlu Höyüğü, Kılıç Höyüğü, Kılıç Fari Harabeleri, Fadıllı harabeleri, Güneykent Şehir kalıntıları, Sinanbey Camii, Senir Hacı Osman Camii, Gümüşgün Sinan Dede Türbesi eski çağdan kalan eserler ve yerler olarak görülmektedir. Keçiborlu'da yerleşim bölgesi olarak Antalya'yı Ankara-İstanbul-İzmir, gibi büyük şehirlere bağlayan karayolu üzerinde istifade etmesi için uygun bir ortam mevcuttur. Bu gün turizmi canlı tutan etkenlerin başında gelen tarihi yapıların az olmasına rağmen kazı ve inceleme çalışmaları yapıldığı takdirde fevkalade zengin bir tarihi eserler zincirine sahip olduğu görülecektir. Tabii güzellikleri, piknik ve mesire yerleri, göletler ve Burdur Gölü çevresi iç turizmi canlandırmıştır. İlçenin mesire ve yayla turizmi yerleri: Söğüt Dağı yaylası, Koru Yaylası, Fadıllı Yaylası, Taşoluk Yaylası, Güneykent, Uzundere piknik yeri ve göleti, Keçiborlu göleti, Boyralı Sini yaylası, Aydoğmuş Akdağ yaylası, Senir, Tepecik ve Ardıçlı köyleri Burdur gölü kenarı plaj sahası ile Güvercinlik Mağarasıdır.