GÖNEN

DOĞAL YAPI:

Gönen ilçesi, Isparta ilinin 24 kilometre kuzeyinde olup, doğusunda Atabey, kuzeyinde Uluborlu, güneyinde Isparta Merkez, batısında Keçiborlu ilçeleri ile komşudur. Güneybatısında Burdur ili bulunmaktadır. Isparta-Burdur karayoluna 5 kilometre mesafededir. İlçenin yüzölçümü 356 kilometrekaredir. Deniz seviyesinden yüksekliği 1020 metredir. Kuzeyde Tınaz Dağı ve Yaylası, Kale Dağı, güneyde Söbü Dağı ile çevrilidir. Geniş ve verimli ovası vardır. En önemli ormanı Manastır Koruluğudur. 1989 yılından itibaren ilçeyi çevreleyen dağların eteklerinde yeşil kuşak adı altında çam ve sedir ağacı dikimi yapılmaktadır. Kış aylarında dağlardan inen kar ve yağmur sularını taşıyan Döğer Çayı, Kızıldere, Kışderesi ve Kızılcık Çayı bulunmaktadır. Döğer Çayının önüne yapılan Bağaran Göleti ilçe tarım alanlarının sulama ihtiyacını karşılamaktadır. Kara iklimi özellikleri taşımaktadır.

TARİH:

Gönen, tarih boyunca Kaue, Kawana, İustinianopolis, Gonana, Konana, Könan ve Gönan adlarıyla anılmıştır. Roma İmparatoru Augustos'un Pisidia adı verilen bölgede kurduğu dört şehirden biridir. Daha sonraları Gönen şeklinde söylenmiş ve günümüze kadar bu adı taşımaktadır. Gönen'in tarihi M.Ö. 3. ve 4. yüzyıla kadar dayanır. Yapılan araştırmalara göre ilk yerleşim yeri Yuvacca, şimdiki yayla adıyla bilinen yerdir. Buraya ilk gelenler Yürekçi göçerleridir. O zamanlar Gönen'in bulunduğu yer ve ova göl halinde olduğu için yerleşim Yuvacca'da gerçekleşmiştir. Yürekçi Yörüklerinin önemli geçim kaynağı da hayvancılık olmuştur. Selçuklular ve daha sonra Hamitoğulları Beyliğinin egemenliği altında bulunmuştur. Hamitoğlu Hüseyin bey, topraklarının büyük bir bölümünü Osmanlı Sultanı L. Murad'a satmış ve Gönen'e çekilerek kalan topraklarını buradan idare etmiştir. Böylece Gönen, büyük ve köklü bir yerleşim yeri olma özelliğini kazanmış, çevresinde 16 köy kurulmuştur. Osmanlı Devrine ait kayıtlarda Gönen'in adı "Hamitelindeki Gönen" olarak geçmektedir. Selçuklulardan kalma tarihi hamamın taş kitabesinde ise, "Şehr-i Gönen Kasaba-i Isparta" ibaresi önemli bir yerleşim merkezi olduğunu göstermektedir. Gönen'in 16. yüzyıl başlarında Nefs-i Gönen Pazar ve Yakaköy isimli mahallelerden müteşekkil olduğu görülmektedir. 1522 ve 1568 yıllarındaki tahrirlerde ise Pazar, Kadı, Dutluca, Yağıbasan, Yakaköy, Alaca, Mescid ve Cüneyd Mescidi isimli yedi mahallenin yer aldığı görülmektedir.

KÜLTÜR VARLIKLARI

Gönen'de Manastır mevkiinde bir koruluk içerisinde bulunan türbenin Yunus Emre'ye ail olduğu iddia edilmektedir. İsmail Hakkı Bursalı'nın Şakayık adlı eserinde, Yunus Emre'nin mezarının, Keçiborlu yakınında, gölün doğu tarafında olan, dağ sırtında bir köyde, bir çatı altında bulunduğu belirtmiş olması 4 mezarlı türbenin Yunus Emre türbesi olduğunu göstermektedir. Şeyh Saadeddin Vakfiyesi olan korudaki türbede bulunan 4 mezarın, Yunus Emre, Sinan Efendi ve vakfiye sahibi Şeyh Saadeddin'e ait olduğu sanılmaktadır. Türbe civarında her yıl Aşure gününde Aşure pişirilmekte ve Yunus Emre törenlerle anılmaktadır.

İDARİ YAPI VE NÜFUS:

1948 yılından beri Belediye Teşkilatı bulunan ve Isparta'ya bağlı bir kasaba durumunda olan Gönen, 20 Mayıs 1990 tarihli resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 3644 sayılı kanunla ilçe olmuştur. 20 Eylül 1991 tarihinde de ilçe teşkilatı kurulmuştur. İlçenin kuruluşunda Güneykent Kasabası, Senirce, Koçtepe, Gölbaşı, İğdecik, Gümüşgün ve Kızılcık köyleri idari yönden ilçeye bağlanmıştır. 30 Aralık 1992 tarihinde yapılan düzenleme sonucunda, İgdecik, Gölbaşı, Koçtepe ve Senirce köyleri Isparta İl Merkezine, Güneykent Kasabası, Gümüşgün Köyü Keçiborlu ilçesine bağlanmıştır. Gönen ilçesine bağlı yerleşim birimi olarak yalnız Kızılcık Köyü kalmıştır. 1990 Genel nüfus sayımına göre Gönen ilçe merkezinin nüfusu 6050, Kızılcık Köyünün nüfusu ise 200 kişidir.

MAHALLİ İDARELER

GÖNEN BELEDİYESİ

Gönen Belediyesi 1948 yılında kurulmuş olup, halen 33'ü kadrolu 11'i geçici olmak üzere 44 personelle hizmetlerini yürütmektedir. Araç-gereç ve makina parkı açısından yeterli düzeydedir. Önemli yatırımlar olarak tatbikat ve parselasyon haritalarının düzenlenmesi, kamulaştırma, kanelizasyon şebekesi yapımı, su şebekesi yapımı, meydan ve otopark düzenlemeleri devam etmektedir. İlçe merkezinde planlı yapılaşma hakim olup, mülkiyetinde ayrıca fırın ve hamam bulunmaktadır.,

EĞİTİM KÜLTÜR:

Gönen ilçesinde eğitim ve öğretim kurumu olarak Anadolu Öğretmen Lisesi, Öğretmen Lisesi, Lise, İlköğretim Okulu ve bir ilkokul bulunmaktadır. Ayrıca Kızılcık köyünde bir adet ilkokul vardır. İlçede ilköğretim seviyesinde 3 okulda, 361 öğrenci ögretim görmekte, 36 öğretmen, 2 memur ve 7 hizmetli görev yapmaktadır. Gönen Lisesi'nde 44 öğrenci öğrenim görmektedir. Gönen ilçesi öğretmen yetiştiren okullarıyla Cumhuriyet'ten bu yana ülkemize hizmet vermiştir. Halen iki okul ile öğretmen yetiştirmeye devam etmektedir. Anadolu Öğretmen Lisesi'nde 439, Öğretmen Lisesi'nde ise 60 öğrenci öğrenim görmektedir. Orta dereceli okullarda toplam 38 öğretmen, 8 memur ve 24 hizmetli görev yapmaktadır. Gönen Halk Eğitimi Merkezi ihtiyaç duyulan dallarda kurslar düzenleyerek hizmet vermektedir.

SAĞLIK HİZMETLERİ:

Gönen ilçesinde sağlık hizmetleri, Merkez Sağlık Ocağı tarafından yürütülmektedir. Sağlık Ocağında yeterli doktor ve ambulans bulunmaktadır.

ULAŞTIRMA:

Gönen, Isparta'nın en yakın ilçesidir. Isparta il merkezine 24 kilometre uzaklıkta, Isparta-Ankara karayoluna 5 kilometre mesafededir. Ayrıca Gönen'i Atabey'e bağlayan asfalt yol vardır. Gönen'e bağlı yerleşim birimi olan Kızılcık Köyü merkeze 6 kilometre uzaklıkta olup direkt bağlantısı vardır.

EKONOMİK DURUM:

İlçede tarım ve hayvancılık önemli geçim kaynaklarıdır. Ancak son yıllarda sanayi kuruluşları da ekonomide kendini göstermeye başlamıştır. Tarım ürünleri olarak, buğday, arpa gibi tahılların yanısıra, elma, kiraz, vişne, ayva gibi meyvalarda yetiştirilmektedir. İlçe merkezinde T.C. Ziraat Bankası şubesi, Tarım Kredi Kooferatifi, Süt Mamülleri Üretim ve Tüketim Kooperatifi, Toprak-Su Kooperatifi faaliyet göstermektedir. İlçe girişinde 500 işçi kapasiteli KİMO Konfeksiyon fabrikası faaliyete geçmeye hazırdır. Ayrıca 100 işçi istihdam edecek strafor fabrikası da yapılmaktadır. İlçede meyvacılığa destek veren 3500 ton kapasiteli Soğuk Hava Deposu da bulunmaktadır. Soğuk Hava Deposu'nun yüzde 80'i Özel İdare'ye, yüzde 20'si de Gönen Belediyesi'ne aittir.

TURİZM

Gönen ilçesi bahar aylarında yapılan iki faaliyetle iç turizmde etkili olmaktadır. Yunus Emre Aşure Günü ve Kuru Fasulye günüdür. KURU FASULYE GÜNÜ Gönen Öğretmen Okulu 1940 tarihinde kurulmuş olup, çok sayıda mezun vermiştir. Gönen Öğretmen Okulu mezunlarını ve çalışanlarını bir araya getirip, hatıraları yad etmek amacıyla Haziran ayında okulların tatil olduğu ilk pazar günü yapılmaktadır. Mezuniyet Töreni ve Kurufasulye günü'nde aynı zamanda o yıl mezun olan öğrenciler gösteri sunmakta ve diplomalarını almaktadırlar.

AŞURE GÜNÜ

Yunus Emre'nin gönül dostları, bir dernek kurarak ilçenin koruluğundaki türbeyi Yunus Emre ve Hocası Taptuk Emre'ye mal etmişler. Bu görüşlerini pekiştirmek ve herkese duyurmak için bir de Aşure Günü düzenleniyor. Her yıl aşure gününü takip eden Cumartesi günü Yunus Emre Türbesi civarında kurulan kazanlarda Aşure ve Pilav pişiriliyor. Yunus Emre gönül dostları şiirler okuyup ilahiler söylüyor. Böylece milletimizin gönlünde yaşattığı Yunus Emre'ye bir mekan da Gönen'de kuruluyor.